Zübeyr Bin Avvam (r.a.) Kimdir?


Zübeyr bin Avvam (r.a.) Peygamber Efendimiz’in halası Hz. Safiyye’nin (r.anha) oğludur. Cennetle müjdelenen 10 sahabiden birisidir. Küçük yaşta babasını kaybetti. Velâyetini amcası Nevfel üstlendi ve onun yanında büyüdü.

ZÜBEYR BİN AVVAM’IN (R.A.) HAYATI

İman bir nurdur. Müminin hayat ışığıdır. Onunla canlı ve diri kalır mümin. Onunla davranışları netleşir, berraklaşır. Onunla güzelliklere açılır. Samimiyet, sadakat kazanır. Küfür ise, karanlıklar dehlizidir. Orada her şey örtülü ve gizlidir. O dehlize battığı için yolunu şaşırmıştır kafir. Sözü, özü birbirine karışmış, davranışları bulanık, samimiyetten, emin ve güvenilir olmaktan uzak kalmıştır.

İslam, karanlıklar içinde bocalayan hayatlarını hiç bir ölçüye koyamamış insanlara güneş gibi ışık tutmuş, önce onların gönüllerini aydınlatmış, sonra o aydınlık içinde yaşamalarını istemiştir.

İman nuruyla buluşup, Allah Resulü’ne teslim olan sahabe-i kiram, işkence ve zulüm karşısında bile imanlarında sebat etmişlerdir. O nur, gönüllerinde ihlas, sadakat, tevekkül, cesaret, feragat ve fedakarlık çiçekleri açmasını sağlamıştır. Saadet asrı bunun örnekleriyle doludur.

PEYGAMBER EFENDİMİZ’İN HAVARİSİ

Sevgili Peygamberimizin: “Her Peygamberin havarisi yani samimi dostu vardır. Benim havarim de Zübeyr’dir.” buyurduğu Hazret Zübeyr İbnü’l-Avvam (r.a.) bu iman erlerindendir.

Genç yaşta (15 yaşlarında iken) Hz. Ebubekir (r.a.) vasıtasıyla Müslüman oluyor. Kureyş müşriklerinin işkencelerine maruz kalıyor. Ama imanından hiç bir zaman taviz vermiyor.

Bir gün amcası, Zübeyr’i (r.a.) hasıra sarıp ateşe veriyor da “Muhammed’in Rabbini inkar et, kurtarayım!…” diyor. Zübeyr (r.a.) ise: “Hayır… Vallahi asla küfre dönemem!” diyerek karşı koyuyor.

Yine İslam’ın ilk günlerinde Resulullah’ın (s.a.v.) öldürüldüğüne dair bir haber yayılıyor Mekke’de. Zübeyr (r.a.) yaşının küçüklüğüne bakmadan hemen kılıcını kuşanıp bu haberi araştırmak üzere Mekke sokaklarına çıkıyor. Öyle niyet içinde ki, eğer bu haber doğru çıkarsa kılıcını bütün Kureyş’in boynundan geçirecek. Bu niyetle dolaşmaya başlıyor. Zübeyr Mekke’nin üst sokaklarında gezinirken Resulullah (s.a.v.) ile karşılaşıyor. Allah Resulü (s.a.v.) ona ne olup bittiğini soruyor. Zübeyr de duyduğu haberi aktarıyor. Bunun için kılıcını kuşandığını, haberi araştırmaya çıktığını söyleyince, Resul-i Ekrem (s.a.v.) Efendimiz: “Kendisinin devamlı hayırda olması ve kılıcının galib gelmesi için” dua ediyor.

SELL-İ SEYF NEDİR?

Hazreti Zübeyr (r.a.) İslam’da ilk önce “sell-i seyf” yapan yani, “kılıcını çeken” kişi olarak nitelenir bu yüzden. Bir çığır açmak, hayırlı işlerde öncülük yapmak, İslami güzellikleri yaşamada örnek olmak, kapanmayan bir sevap kapısını elde etmektir.

Hazreti Zübeyr’in (r.a.) de kıyamete kadar Allah yolunda kılıç sallayanlardan ecir alacağım Cibril-i Emin Resul-i Ekrem’e (s.a.v.) gelerek haber veriyor. Şöyle ki:

“Allah sana selam ediyor ve buyuruyor ki, Zübeyr’e benden selam söyle ve ona müjde ver. Kıyamete kadar Allah yolunda ne kadar kılıç sallayan mücahit varsa, onların ecirlerinden bir şey eksiltmeden hepsinin sevabı kadar Zübeyr’e de verilmiştir. Çünkü O, Allah yolunda kılıcını sallayanların ilkidir.”

Sevgili Peygamberimiz Talha (r.a.) ile Zübeyr’den (r.a.) çok söz ederler, her ikisinin de aralarında büyük benzerlikler olduğunu belirterek vefakarlık, cömertlik, cesaret ve yiğitliklerini anlatırlarmış. Nesebleri Hz. Peygamber’in (s.a.v.) nesebiyle birleşiyor bu iki sahabenin. Şehadetleri de aynı hadisede gerçekleşiyor.

PEYGAMBER EFENDİMİZ’İN CENNET’TEKİ KOMŞULARI

Hazreti Ali (r.a.) Resulullah’tan (s.a.v.) şu iki kulağımla: “Talha ve Zübeyr benim Cennet’te komşularımdır.” buyurduğunu işittim diye nakleder.

O vefalı, cesur, güçlü, şerefli bir yiğitti. Yermük harbinde tek başına bir orduydu. Ordusunun bozulduğunu görünce: “Allahü Ekber” diyerek tek başına kılıcım bir sağa bir sola sallayarak dağ gibi Bizans ordusunu yarıp geçmiş ve safların ortasından geri dönmüştür.

O ne emirlik ne memurluk hiçbirini istememiş malı çok olmasına rağmen borçlu olarak vefat etmiştir. Çünkü, malı canı Allah yoluna feda eylemiştir.

Dünyada cennetle müjdelenen ilk on sahabi arasında bulunan Hz. Zübeyr (r.a.) ashab-ı şüra’dandır. Annesi Safiyye (r. anha) Abdülmuttalib’in kızı, Peygamber (s.a.v.) Efendimiz’in de halasıdır. Babası Avvam, dedesi Huveylid’dir. Zevcesi Esma Zatü’n-Nitakayn’dır. Hz. Hatice (r. anha) da Zübeyr’in (r.a.) halasıdır.

Cemel vak’asında 64 yaşlarında şehit olan Hz. Zübeyr’in (r.a.) şefaatini ve samimi bir dost, eli açık cömert, vefalı, Allah yolunda, İslami tebliğte cesur olabilmeyi niyaz ederiz.