Jabal Sulaya (Arabic: جبل سليع)

Zi’n-Nurey (Hz. Osman – Radıyallahu Anh -) Mescidi, Sultaniyye Kalesi (Bab-ı Şami), Cebel-i Suley’

Zi’n-Nureyn mescidi, Mescid-i Nebevi’nin kıble istikametinde yer alır. Hurma hali girişinin tam karşısında bulunan mescid, her ne kadar Hz. Osman – Radıyallahu Anh -’a nispet edilse de, hakkında her hangi bir bilgi bulunmamaktadır. Hz. Bilal – Radıyallahu Anh -’a isnat edilen Bilal Mescidi’nde olduğu gibi, bu yapının da sonradan bina ettirildiği bilgisine ulaşıyoruz.

Fakat Mescid-i Nebevi’nin kuzey batı istikametinde, Beni Saide Sakifesi’ne yaklaşık 100 metre uzaklıkta Hz. Osman – Radıyallahu Anh – Mescidi adında bir yapının olduğu bilgisine kaynaklarımız yer vermektedir. Söz konusu mescidin, Medine’yi çevreleyen kalelerden birisi olan Sultaniye Kalesi’nin diğer adıyla Bab-ı Şami’nin içinde yer aldığı zikredilmekte, eski fotoğraflardan ulaştığımız kadarıyla da burada bir mescid olduğu görülmektedir.

Sultaniye Kalesi, Sebil Kalesi ya da diğer adıyla Bab-ı Şami, Medine’yi çevreleyen en büyük kalelerden birisi olduğunu da hatırlatmakta fayda var. Ayrıca Medine’nin en büyük giriş kapılarından birisi olduğu içinde Bab-ı Şami olarak adlandırılır. İlk kez Memlüklü Emirlerinden olan Cemaz bin Şeyha tarafından hicri 9. yüzyılda bu tepe üzerine bir kale-saray inşa ettirilmiş, Osmanlı Döneminde ise Kanuni Sultan Süleyman tarafından surlar uzattırılmış ve surlara burçlar eklenmiştir.

Suley’ (Cüheyne) ve Sel’ dağları arasında kalan Seniyyet-i As’as (As’as Tepesi) arasında kalan bu kalenin kalıntılarını bu gün görmek maalesef mümkün değildir. Kalenin bünyesinde olan gözcü kuleleri, az bir süreye kadar Sel’ dağının üzerinde görülmekteydi.

Bunun yanı sıra Cebel-i Suley’ (Cebel-i Cüheyne) bu gün Mescid-i Nebevi’nin kuzey batı istikametinde yer alan oteller arasında iri bir kaya şeklinde varlığını sürdürmekteyken son genişletme çalışmalarıyla burası da ortadan kalkmıştır. Çoğu kimsenin anlam veremediği bu kayalık Allah Rasulü – Sallallahu Aleyhi ve Sellem -’in zamanında Hazreç kabilesinden Cüheyne ve Muhacirlerden olan Elsem kabilelerinin evlerinin bulunduğu yer olarak geçmektedir.