---

---

Menâha Meydanı / Medine Çarşısı

Menâha kelime anlamı olarak develerin çöktürüldüğü yer anlamına gelmektedir. Mescid-i Nebevi’nin batısında yer alan bölge Gamame mescidinden başlayarak, kuzey batı istikametinde yer alan Bab-ı Şami Kalesi’ne kadar uzanmaktaydı. Uzunluğu yaklaşık 460, genişliği de 150 metredir. Bölge aslında meydan, çarşı ve bazı eşyaların yığıldığı bir nokta şeklinde üç kısımdan oluşmaktadır. Hac kafilelerinin gelip, develerinin çöktürüldüğü yer olduğu içinde bu ismi aldığını söylemek mümkündür.

Allah Rasulü S.a.v.’in de zaman zaman ziyaret ettiği Medine çarşısı da bu bölge sınırları dâhilinde kalmaktaydı. Allah Rasulu s.a.v. ashâbı ile birlikte Medine çarşılarını dolaşarak Yahudilerin etkin olduğu Benî Kaynukâ ve Nebit çarşılarını gezmiştir. Her iki çarşı için de Müslümanlara, “Burası sizin pazarınız olmaya uygun değildir.” buyurmuş ve yeni bir çarşı alanı tahsis etmek için şehrin farklı bölgelerini gezmiştir. Elverişli bir alanı (Menaha bölgesinde bir yeri) yeni çarşı yeri olarak belirledi ve ilk kuralı koydu: “Burası sizin çarşınızdır. Bu çarşı kapatılmayıp daima işler hâlde kalsın, burada kimseden vergi alınmasın!” (İbn Mâce, Ticâret, 40.)

Medine çarşısında ticaret yapanlar arasında hanım sahâbîler de vardı. Esmâ Bint Mahreme güzel koku satardı. (İbn Abdülber, İstîab, 903.) Hanımların kendilerine has alış veriş yaptığı yerlerin bulunduğunu da görmekteyiz. Hatta Şifâ Bint Abdullah, Hz. Ömer’in çarşıda denetlemelerde bulunmak üzere görevlendirdiği hanımdı. Hz. Ömer, Şifâ Bint Abdullah’ın görüşlerine değer ve öncelik verirdi. (İbn Hacer, İsâbe, 7 c., 727-728. S.)

Bölge sokaklar, avlular, mescidler, hayır amaçlı yapılan yapılar ve tüccarlar için kurulmuş meskenlerden oluşmaktaydı. Dini, kültürel, ticari ve içtimai faaliyetlerin yeri olmuştur. Kurbanların kesildiği, ahırların bulunduğu ve Kurban bayramlarında da kurbanlıkların kesildiği yerleri de içerisinde barındırır. Osmanlı döneminin sonlarına kadar bu şeklini koruyan bu alan, zamanla tarih sahnesinden silinmiştir. Son dönemlerde Suud hükümeti buraya gölgelendirici çardaklar yapmış, pazarcılar için bir saha oluşturmuştur.