GADİRİ HUM (Ghadir khumm)
Mekke ile Medine arasındaki Cuhfe mevkiine 4 km. kadar uzaklıkta olup sık sık yağan yağmurlar sebebiyle bataklık ve sazlık haline gelmiş bir gölcükten ibarettir. Vaktiyle buraya yerleşmeyi düşünen Huzâa ve Kinâne kabilelerine mensup az sayıda aile, şartların elverişsizliği yüzünden başka yere hicret etmek zorunda kalmıştı. Cidde şehrinin zamanla önemli bir liman haline gelmesi ve Mekke ile Medine arasında yeni yolların yapılması sonucunda eski hac yolu üzerinde bulunan Cuhfe önemini kaybetmiş, dolayısıyla Hz. Peygamber’in hâtırasına inşa edilen mescidle birlikte Gadîr-i Hum da metruk hale gelmiştir.
HZ ALİ VE EHLİ BEYTE DAİR KONUŞMA
(18 Zilhicce 10 / 17 Mart 632) yılında Allah Resulü sav Efendimiz sav, Haccını bitirmiş, Mekke’den yola çıkmışlar, Medine’ye dönüş yoluna girmişler ve Medine yolu güzergahında bulunan Gadiri Humda bugün 18 Zilhicce günü konaklamışlardır.Dönüş yolculuğunun 3.günüdür.
Peygamberimiz ilk ve son haccını yapmıştır.Medineye dönüş yolundadır. Günlerden Gadiri Hum günüdür bugün.
Burası (konuşma yapılan yer) cuhfeye yakın Gadir-i Hum mevkiidir. Bu konuşma Hz Ali ve Ehli Beytin önemi ayrıca Resulullah sav’in vefatından sonra Ehli Beyt’e sahiplenmek ile ilgilidir
Bu konuşmanın sebebi bazı kişilerin Resulullah sav’e gelerek Hz Ali hakkında şikayette bulunmalarıdır. Yemen’den gelirken Hz Ali’nin disiplinini aşırı bulan bu kişiler peygamberimize şikayette bulununca peygamberimi sav böyle bir konuşma yapmak zorunda kalmıştır
Buradan bazı şia alimlerinin anladığı gibi Hz Ali ve Ehli Beyt’in daha sonra mutlaka Halife olması zorunluluğunu anlayamayız. Sahabe de böyle anlamamış ve Hz Ali dördüncü Halife seçilmiştir . Hz Ali’nin Dördüncü Halife seçilmesinin bir çok hikmetleri ve Şia’nın önceki Halifeler ile ilgili iddialarına da cevap vardır . Hz Ali önceki uygulamaları aynen kabul etmiş , değiştirmemiş, devam ettirmiştir .
Allah onlardan razı olsun
Şimdi Gadiri Hum’dayız efendim ve söz sahabilerde ;
Büreyd b Talha b Yezid b Rükane’den;
“Hz Ali ( radıyallahu anh) Yemen’den dönerken Resulullah (sallallahu aleyhi vessellem) ile Mekke’de karşılaşmak için (kervandan ) önce ayrıldı ve arkadaşlarından birisini onlara başkan tayin etti . Bu kişi de iradesini kullandı ve Hz Ali’nin getirdiği (zekatlık) kumaşlardan bazı giysileri o kervanda ki her adama giydirdi. Hz Ali ordusu yaklaşınca onları karşılamak için yola çıktı . Baktı ki hepsinin üzerinde giysiler (Başkan tayin ettiği kişiye) şöyle dedi:
“Yazıklar olsun sana , bu durum ne?”
O kişi:
“Bu topluluk insanların yanına geldiği zaman güzel gözükmesi için onlara giydirdim” deyince, Hz Ali
“Yazıklar olsun sana , Resulullah sav’in yanına varmadan hemen onları çıkart”diye cevap verdi .
O kişi de toplulukta ki giysileri çıkarttı ve kumaşları içine iade etti . Oradakiler bu durumla ilgili rahatsızlıklarını izhar ettiler (peygamberimize duyurdular)”
Peygamberimiz sav şikayet edenlere karşı Hz Ali’nin haklılığı ve ehli beytin önemi ile ilgili bir konuşması , sözleri başlıca olarak şunlardır
Ebu Said el hudri’den ( ra)
“(Bazı ) insanlar Hz Aliden şikayette bulundu . Bunun üzerine Resulullah sav aramızda konuşma yapmak için ayağa kalktı . Onun şöyle dediğini duydum :
“Ey insanlar Aliyi şikayet etmeyin . Vallahi o , Allah’ın zatı konusunda ( yada Allah yolunda) şikayet gelmesinden korkarak sert davranan kişidir (onun için size öyle sert davranmıştır)”
Bera b Azib’den (ra) :
“Resulullah sav ile bir yolculukta beraberdik , Gadiri Hum denilen yerde konakladık . İçimizde “namaz toplayıcıdır” şeklinde nida edildi . Resulullah sav için iki ağacın altı süpürüldü / temizlendi ve Resulullah öğle namazını kıldırdı . hz ali (ra) elini tutup şöyle dedi :
“Bilmez misiniz ben müminler için Canlarından daha önemliyim? Oradakiler
“Bilakis , (biliyoruz) dediler , Resulullah sav tekrar :
“Bilmez misiniz ben her mümin için Canından daha önemliyim /müminlere daha yakınım ? Deyince oradakiler :
“Bilakis (biliyoruz) dediler . Bunun üzerine Resulullah sav şöyle buyurdu :
“Ben kimin velisi (dostu) isem , Ali de onun velisidir. Allahım onu veli edineni , sen de veli (dost) edin . Ona düşmanlık edene sen de düşmanlık et”
Hz Ömer , Hz Ali ile karşılaşınca dedi ki;
“Ey Ebu talibin oğlu ! Mübarek olsun . Sabah akşam ( her zaman) her mümin erkek ve kadının velisi ( dostu) oldun”
Allah Resul’ü sav efendimiz Medine’ye dönüş yolculuğunda 18 Zilhicce Pazar günü gadiri hum’dan şerefli ashabı ile yola çıkarak Medine’ye doğru yol aldılar
O yolda olmak , peygamberimiz sav ile yolculuk etmek , şerefli ashabı ile oturup kalkmak ne güzel , Allah Resul’üne sav soru sormak , onun sohbet halkasında olmak , şerefli ashabı ile oturup kalmak ne güzel .
Yunus Emre ne güzel demiş :
Arayu arayu bulsam izini
İzinin tozuna sürsem yüzünü
Hak nasip eylese görsem yüzünü
Ya Muhammed canım arzular seni